Wulang
Rajaputra
Dhandhanggula
1. Ari Sukra sang nata tan mijil
mring hudyana : neng praja karsanya
angajar prajurit mangke
kang maksih samya kidhung
nandhang karbin durung binangkit
kakuning asta pada
nut kumendhiripun
petis tik ta sing benggala
misih kidhung sarandune ajar karbin
mila pinelak-pelak
Ari Sukra sang nata tidak keluar
Menuju ke tempat : ada di kraton inginnya
Mengajar para prajurit nanti
Yang masih dengan kidhung
Menggunakan senapanpun belum lihai
Karena tangannya masih kaku
Ikut pendiriannya
Kuah pahit yang candu
Dengan kidhung semua orang di ajar senapan
Maka disegerakanlah
2. pan wus parek pakaryan ing mangkin
panjenenganta unanira sang
lan perlu badhe islame
ri sang atmajeng ratu
para wadya ingkang majibi
pakaryane pininta
dunung-dunungipun
sang dwija mantri pranata
marang wadya Surakarta aminarti
mring wajibe priyangga
Yang sudah dekat akan pekerjaannya nanti
Kamu belum bisa apa-apa
Dan bakal perlu akan islamnya
Kepada sang atma kanjeng ratu
Para prajurit yang berkewajiban
Pekerjaannya disediakan
Tempatnya
Sang guru sembah (mantri)
Kepada prajurit surakarta yang sudah sedia
Pada kewajibannya sendiri
3. aywa kudu tininggalan besok
pakurmatan ri sang narpa putra
mring janma liyan prajane
mila pirantinipun
maligendah sasaneng supit
rinengga pindha grija
kang lewih nagri hum
gapura ingukir pelak
lung ora nyelinud ing susungging pilis
pinrada sawatara
Ya harus ada yang ditinggali besok
Kehormatan kepada sang putra
Kepada orang lain di negaranya
Maka pirantinya
Singgasana yang sempit
Dijaga seperti rumah
Negaranya yang lebih luhur
Gapuranya diukir keindahan ukiran
Lebih baik tak berkomentar di lukisannya yang ada
Tinggal terima saja apa adanya
4. wus misuwur mring liyan nagari
benjang karyane sang narpa putra
ing Tahun Alip tamtune
mila tyase pra wadu
myang nangkodha bangsa lyan sami
samekta med dagangan
rame rebut dhucung
mimilih kang endah-endah
cipta payu adate tikel kang bathi
mendhel asimpen arta
Sudah terkenal di negeri lain
Besok karya sang putra raja
Di tahun pertama pastinya
Maka hati para prajuritnya
Kepada para nahkoda bangsa lain
Disuguhi dagangan
Pada berebut semua
Memilih yang indah-indah
Supaya laku dengan laba yang berlipat
Diam menyimpan harta
5. tetela yen gampang mamrih picis
nagari Surakarta wus kasusra
wong dagang mesthi payone
supenuh isinipun
jroning praja myang desa sami
lyan bangsa samya krasan
wismeng dhusun-dhusun
gampang met pangupajiwa
tata tentrem dursila mirut awingwrin
saking parmaning suksma
Jelas jika mudah pamrih
Negeri surakarta sudah terkenal
Orang berdagang pasti lakunya
Sepenuh isinya
Dalam kraton desa-desa lain
Bangsa lain pada betah
Berumah di dhusun-dhusun
Gampang mencari nafkah
Tentram, sejahtera, kejahatan pada lari
Betapa belas kasihannya gusthi
6. pan sinuksma ing saari ratri
mring sang mumlki pakewuhing jaman
wadya manut ing sapangreh
sambada wadana nung
nambadani karseng narpati
pratiwa sagotrahnya
sumungku samya nut
mring sang dwija mantri samya
ulah praja mrih utama mamayu mring
praja dilestarinya
Masukkanlah kedalam hati dimalam yang lembut
Kepada sang raja pengatur jaman
Prajurit menurut pada pangestunya
Sentosa badannya
Nyentosani keinginan ratu
Senapati, sanak saudaranya
Dimaksud sama menurut
Pada sang guru sembah
Membuat tingkah kraton menjadi lebih baik
Kraton di lestarikannya
7. lestarinya pinuja pinundhi
sri narendra trahing Ngeksidana
marang wadya salamine
dadya pandan pangau :
baning wadya jalu lan estri
lumunturing utama
risang narpa sunu
lir rama sang narpa dibya
santoseng tyas tan ana wadya kakasih
rata pininta-pinta
Lestarinya dengan berdoa menadahkan kedua tangannya
Sang ratu keturunan Ngeksiganda
Para prajurit selamanya
Menjadi pandan pangau
Jatuhnya prajurit pria dan wanita
Hilangnya keutamaan
Pada sang anak raja
Seperti ayahnya sang ratu yang unggul
Sentosanya hati tak ada kekasih prajurit
Rata digunakan
8. titi teteh tetela tinali
lalabuhan luluhuring kuna
kakenan kabudayane
tinimbang tumrapipun
lan kang kanggo ing jaman mangkin
kinora sinuksmeng tyas
lan tarining kayun
ngayomana ing sapraja
pamudyamba dhuh gusti sang narpasiwi
ngadil lair sri nata
(Berhati-hati,
terang bicaranya, tak suka menyela) di tali
Runtuhlah keluhuran kuna
Kebanyakan kebudayaannya
Dari pada kepantasannya
Dan yang berguna di jaman besok
Tak akan hilang dihati
Dan di tanya keinginannya
Ayomilah sang ratu
Dhuh gusthi sang anak raja masih muda
Adil lahir sang ratu
Tidak ada komentar:
Posting Komentar