Seri kutuk pastu

(Epos Carangan Pastu sang Ludiro Seta)

           

            Crita kawiwitan ing negara kang tuhu agung lan misuwur, yaik negara Mandaraka.Dene kng lungguh ing hamparing kedhaton ora liya yaiku prabu Mandrapati.Pancen raja kang tuhu luhuring pakerti, berbudi bawa leksana, mula nora kliru yen Mandaraka kalebu negara kang gemah ripah loh jinawi, murah sandang lan pangan, tata, titi lan tentrem.

            Sang prabu nduweni putra loro saka garwa prameswari dewi Tejawati, yaiku raden Narsoma lan dewi Madrim.

            Ing wektu kuwi raden Narasoma urung gelem rabi lan isih seneng mbebedhag alas kaanggo golek sato utawa nggolek ilmu kanuragan supaya nalika nggnteni keng rama nalika lengsering keprabon ora nguciwani ing babagan paprangan.

            Ing sawijining dina nalika raden Narasoma mbebedhag alas bebarngan kalawan prajurite, nanging sakabehing kewan kang arep di bedhag padha mlayu sipat kuping amarga ngerti raseks kang gehe mawi sandangan resi, kadadean mau ndadekake raden Nrasoma nesu lan kuciwa, dhasare wong kang getapan, mula sang pangeran banjur paring dahwauh supaya ngrangket raseksa mau lan di gawa menyang ngarepane, para prajurit banjur ngestokne dhawuh mau lan mangkat ngrangket raseksa mau.

            Nanging kabeh prajurit mau ora bisa nyekel raseksakang tuhu sekti mau, gelem ora gelem sang Narasoma kudu cawe cawe kanggo nyekel raseksa mau, Narasoma kasil dgep dhepan kalawan raseksa mau. Nanging raseksa mau mandeg anggone nrajang,  malah takon maarang raden Narsoma.

            “Radeen, punapa leres pnjenengan punika ingkang anami raden Narasoma saking Mandaraka?”, pitakone raseksa mau kanthi sareh, lan ora kaya lumrahe raseksa liyane.

            Narasoma banjur mbenerake pitakone saka raseksa mau, kanthi sakedheping netra Narasoma banjur kabopong lan di gawa mabur menyang raseksa mau.Raseksa mau ora liya yaiku Begawan Bagaspati, sanadyan nduweni palarapan kang nggegirisi kaya lumrahe raseksa, nanging Bagaspaati nduweni kaluhuran lan kasabaran ngluwihi sapepadhanaing resi liyane.

            Begawan nganglang negara Mandaraka awit di tangisi dening anak wadone kang sesilih dewi Pujawati, dewi Pujawati ngimpi yen lagi ana ing samudraning kanikmatan bebarengan Satriya saka mandaraka kang aran Narasoma, dewi Pujawati matur marang sudarmane supaya nggoleki satriya mau.

            Ora let suwe, sang begawan tumek ing pratapane yaiku pertapan Argabelah, tekan pertpan mau sang raden banjur di papanake ana ing kamare dewi Pujawati.

            “Pangapunten kangjeng rama, punapa raden punika mboten saged sumerep, la kok netrane tansh merem kemawon?’ pitakone dwi Pujawati.

            Bagaspati nagandaharake menawa wedi marang paraupane mau, di kira yen putrine uga nduweni pasuryan kang padha karo sudarmane.Mula kanthi alon alon, tangane dewi Pujawati mijeti ampeyane raden Narasoma.

\           “Heh putrine buta, aja wani wani tanganmu kang kaya kikir kuwi njejemah marang awakku”.Mangkono pangandikane sang Narasoma.

            Kamangka tangane sang dewi bebasan aluse kaya kain sutra, kanthi kagoling ati sang dewi ninggalake Narasoma kang isih meremake mripate.Kanthi alon alon, tangan saka Narasoma nyekel tangane sang dewi supaya ora lunga, awit sang dewi nduweni suwara kang alus banget.Sang raden menggalih, en suwarane wae alus apa maneh pasuryane.Kanthi alon alon netrane sang Narasoma di buka lan ngewasake sang dewi saka ngisor pok ing sikil nganti tekan  pasuryane,  bebasan kaya bethari Ratih kang ngejawantah.

            Pancen sang dewi Pujawati minangka putri saka salah sawijing widadari ing suralaya, yaiku dewi dharmastuti, nanging dheweke banjur bali kahyangan sawise nglairake dewi Pujawati, Sakdurunge nduweni peparab Bagaspati, dheweke nduweni jeneng Bambang Anggana putra lan nduweni pasuryan kang bagus, nanging bareng kasedakke dening bethara guru banjur malih adi raseksa, nanging dheweke kasinungan getih putih mula sang Bagaspati nduweni aji Candrabhirawa.

            Mbaleni sang Narasoma mau, sang dewi banjur akpondong lan kacumbu dening sang Narasoma, pendeke kekarone banjur dadi bebojoan, minangka pasangan pinanganten kang isih anyaran, kekarone padha seneng andon asmara, lan adus wae bareng lan ijolan anggone kosokan awak.Ing wulan kapisan kabeh isih krasa manis lan endah.

            Ing wulan kapindho, manise ilang amarga sang Narasoma katon sungkawa lansedhih atine, dening sang dewi di takoni, apa kurang anggone leladi.Nanging Narasoma ora semaur, dheweke krasa isin yen nduweni maratuwa awujud raseksa, apa kang dadi omongane wong wong mandaraka yen ngerti menawa maratuwa saka Narasoma awujud raseksa,

            “Yayi, Sliramu milih aku utawa bapa Bagaspati?.Yen milih aku, jaluken pati bapa bagaspati, nanging yen yayi pujawati milih bapa begawan, wis cukup sesambungan iki yayi. Muga yayi Pujawati wis urip bagya mulya”.Mangkono mau ature Narasoma.

            Ewi Pujawati banjur mlayu menyang ngarsane bapa bagaspati, kabeh kadadean banjur di aturake ing ngarsane begawan Bagaspati.Bgaspati bisa mangerteni rasa wirange mantune, mula dewi Pujawati kadhawuhan nimbali garwane, si Narasoma

            Kekarone banjur tumungkul ing ngarsane sang begawan, sang begawan banjur ngandharake yen dheweke gelem bali menyang alam kalanggengan, naging sang Narasoma kudu nyaguhi mung dewi Pujawati kang dadi garwane, lan ya mung pujawati ora nan liyane.Sang Narasoma nyaguhi, sakdurunge kuwi uga sang begawan ngajarake carane mignakake aji candrabhirawa, sakwise kuwi Narasoma di dhawuhi njupuk jungkat cis kang ana meja lan supaya katancepne ana ing jajajne sang resi mau.

            Muncrat getih putih saka jajane sang Bagaspati, katon getun keduwung sang Narasoma ngerti maratuwane tuhu wong kang suci lan luhur budine.

            “Bapa, bapa, aku melu bapa.Aku wegah melu mantumu kuwi, hawane beda bapa”.ature sang Candrabhirawa.

            Gelem ora gelem aji Candrabhirawa mau melu Narasoma, dewi Pujawati kagubah jenenge dadi dewi Setyawati.Nanging ing anatariksa ana suwara kang ora

Kaon wewujudane.

            “Heh Narasoma, poma aja nagnti lali, ing samengko na wancine aku nuntut saka tumindakmu.Nalika ana ratu kang luhr budine lan ndueni getih putih, ing kono marga saka anane piwalesku.” Mangkono ature sukma Bagaspati marang Narasoma.

            Pungkasane Narasoma kang nduweni jeneng Prabu Salya, mati ana tangane prabu Puntadewa ing perang Barata Yudha Jayabinangun kanthi pecah jajane kena gaman jamus kalimasada, dene aji candrabhirawa metu lan melu Yudhistira, awit Puntadewa nduweni getih putih.