Seri Gegambaran Selingkuh ing Pewayangan

Donyaning Selingkuh Ing Jagad Pakeliran.

(epos carangan Serat Lokapala)

            Serat lokapala minangka lakon carangan nanging asli karangan saka pujangga jawa, lakon carangan iki miturut panemuku isa di arani “perang gojali suta kapisan”, amarga ing pungkasane lakon pangeran pati lokapala, Danareja magut payudhan amapag kridhaning sudarma yeku Prabu Wisrawa.

            Crita kawiwitan nalika pangeran pati negara Lokapala akekasih Raden Danaraja lagi nandhang wuyung kayungyun marang sekaring kedhaton  Ngalengkadiraja, dyah ayu Sukesi, putri saking Prabu Sumali.Sang dewi bakal leladi marang guru laki kang bisa medar  “SASTRA JENDRA HYUNINGRAT, PANGRUWATING DIYU”aji kang bisa ndadeakake sakabehing sing katon lan ora katon dadi sampurna uripe menawa kasil ngerti ajaran kang dadi wewadine para dewa. Minangka titah lumrah kang nduweni hawa nepsu, kui di dadekake dening Bethra Guru lan dewi Uma kanggo ngukum resi Wisrawa kang wis kumawani medar ajian wewadi mau.Ndadekake Resi Wisrawa lan Dewi sukesi nindakake laku olah asmara, kanggo ngguwak isin, Prabu Sumali ndhaupake antarane putrine pribadi kalawan mitrane dhewe.Sang resi banjur bali menyang kedhatoneng Lokapala, sadalan dalan padha surak ambata rubuh lan ngina marang rajaning kuwi amarga tega “Ngrusak pager ayu”.Dewi Sukesi ing ngajeng badhe kadhaupaken kalawan Raden Danareja, nanging malah kawengku pribadi, ngerti kahanan mangkono nuli nangiseng rah keng putr datan bi kabendung nuli nundung lunga keng rama.Ingkan getun ora amung keng putra,  nanging garwanipun ya sang dewi lokati ngraos nggrentes ing ati, ngerti guru laki kang wus suwe di suwitani ora nyana laku sedeng.Nnanging kahanan mangkono ora di kawistarakake marang keng putra, amarga amung nambah susah lan nesune keng putra.Ing tembe campuh ing payudhan antarane keng putra mengsah sudarmane, nanging kabeh mau kasil di lereni dening bathara Naradha.

            Katitik saka pethilan lakon mau isa di dadekake kaca benggala menawa yen duweni kekarepan kudu kudu ngushakne dhewe, “yen pengen mamah ya obah”.Ing kene  kang bakal dak wedharake ana rong gegambaran, kang kapisan yaiku akeh menehi tuladha marang mahasiswi utawa wong wadon, wanita utama kuwi kang apik lan pantes ditiru kaya dewi Wara Sembadra, nadyan sang guru laki akeh garwane nanging tetep manut lan setya marang dyan Arjuna, lan tansah akur marang      .Kabeh panyandra iku dak anggep salah, amarga ora ana wong wadon kang kuwat nandhang wirang kang ora kinira.Wong wadon ngendi  kang ora peteng lan judeg pikire yen ngerti bojone laku sedheng.Ing jaman saiki ora sithik wadon kang wani gendak sikara lan nganti mrawasa lakine amarga nggonjak wadon liya.Apa kang ditindakake dening dewi Lokati kuwi bab kang becik, kabeh rasa lara, serik, lan duka kapendhem ing atine.Nganti digambarake dewi Lokati  nangis rah, kuwi jlentrehake menawa apa sing kesandhang dening dewi lokati ora kinira abot lan rasane.Ing penggalihe amung siji, asok sih marang putrane yaiku Danapati amarga wis kapusan marang janji ramane.Oh ya, ing jaman saiki uga ana wong tuwa kang ngrebut gantilaning ati anake.Kahanan kaya mangkono mau ora liya dilandesi hawa nepsu.Dene babagan kang kapindho yaiku ora liya dadi anak kudu lila lan legawa marang apakaing kasandhang, aja nganti dredah karo wong tuwane pribadi    .Ing lakon iki “selingkuh” kang ditindakake dening begawan wisrawa ora bisa diarani laku sedheng kang sabenere, bener yen ana hawa nepsu, nanging laku mau dening begawan wisrawa pancen ora di niati.Kang ora perlu katiru saka lakon iki, nalika Prabu Danapati perang tandhing marang sudarmane ora ana sing kalah.Nanging, dening Prabu Danapati kabeh mau bakal dipungkasi nganggo sanjata “brahmastra”.Panah peparinge dewa, ora ana titah kang kuwat nampani dibyane sanjata mau.Dening begawan Wisrawa, kabeh mau mung ditampa kanthi pasrah.Saka lakon mau ngemot wadi, sak tegel tegele wong tuwa ora bakal tega cilik gawe lara, gedhene gawe pepatine anak.Dak terusne, kahanan mau isa di penggak dening Bethara Naradha lan menehi ngerti yen ora ana anak kang bisa menehi paukuman marang wong tuwane.Lire, anak ora bisa males ukum marang wong tuwa, kang isa menehi piukuman yaiku sing kuwasa.Mula prabu Danapati dening bethara Naradha kasotake yen negarane mangko bakal dibedhah dening sedulure dhewe (putra Wisrawa saka dewi Sukesi).