Minggu, 10 Januari 2016

Kutuk Pastu ing Pewayangan.



(Epos Carangan Bedhah Lokapala)

            Cerita kawiwitan ing negara Lokapala, dene kang lungguh ing dhamparing kedhaton putra saka resi Wisrawa lan dewi Lokati            , prabu Danaraja ya Danapati, sang bagus nglakokake rodane pamarentahan amung di dampingi dening keng ibu, amarga ramane kang wus gawe kuciwa atine wis ola di olehne ngancik bumi Lokapala.
            Prabu Danaraja nduweni 4  sedulur tunggal bapa beda ibu yaiku saka ibu Sukesi, Dasamuka, Kumbakarna, Sarpakenka lan Gunawan wibisana.Sasuwene urip ana ngarcapada, prabu Danaraja ora nduweni garwa, amung dewi Sukesi kang banget di tresnani, kuwi wae ana alangan sang dewi kadhaupake kalawan keng rama, resi Wisrawa.
            Prabu Danapati kang ngrasa minangka sedulur tuwa tansah ngelingake marang tindak tanduke keng rayi, dasamuka.Awit bisa di arani menawa rahwana minangka Leletheking jagad, sakabehe tindak kang ala banget dening Rahwana mnangka babagan kang lumrah, uripe amung nguja hawa nepsu, sakabehing pepinginane kudu keturutan, lan kang dadi bakune yaiku nguyak wanita titising dewi SrI.
            Sang Wisrawana banjur utusan senapti negara Lokapala kanggo aringake layang serat kanggo dasamuka, Gohmuka banjur mangkat menyang ing Alengkadiraja.
            Negara kang ana saknduwure banyu, yaiku Alengkadiraja.NegarA iki tau dadi gemah ripah loh jinawi, tata titi lan tentrem nlika di cekel dening prabu sumali, nanging negara malih surem lan langit kawistara kaya kebak getih amarga kacekel raja kang degsura, lan minangka leleteking jagad, ora liya prabu Dasamuka utawa Rahwana.Kabeh mau ksengkuyung marang pawongane kang gdhe dhuwur, sekti mahambara bebsan sedinaa mati ping pitu, nanging tetep bisa waluya maneh amarga Dasamuka nggadhuh aji Pancasonya. Ingkang dadi warangkaning praja ora liya pamane pribadi, patih prahastha.Dene gul aguling praja ora liya keng rayi pangleburgangsa, raden Kumbakarna lan raden Gunawan Wibisana ora lali keng putra kang ginadang gadang dadi ngganteni keng rama yaiku Indrajid utawa Megananda.
            Ora let suwe ing pasewakan ketekan utusan saka Lokapala, nora liya senapati Gohmuka.Sang utusan banjur masrahake layang serat saka Danapati marang Dasmuka, serat mau banjur kawaca dening Rahwana, dhasaring watake kang getapan lan gampang nesu banjur ora let suwe candrasa minagk piyandele dasamuka wis tumacep ing jaajne Gohmuka, awit surasa saka serat mau supaya Dasamuka nglereni tindak kang degsura mau, danapati uga nulis, bebasan kewan wae ora duwe wateg kang samenthala kuwi.Sakdurunge Gohmuka mati  dheweke nelakke sot marang Dasmuka.
            “Heh raja kaang murang tata, aku amung sawijing utusan, nggonmu gawe pepatiningsun bakale ana piwalese, elin elingen, poma aja nganti lali bakale ana rewanda putih kang ngentekake negaramu tanpa tilas, yakuwi aku males saka tumindakmu mau”. Bubar ngesotke dasamuka, senapatining Lokapala mau banjur nemahi palastra.
            Bebasan wis ora bisa nahan krodhane ati, Dasamuka banjur ngakon supaya prajurit di siagakke sperlu kanggo nggiles negara Lokapala/
            Ing negara Lokapala, telik sandi kang wis sumebar ng Alengka padha bali lan paring palapuran menawa Ngalengka bakal nggempur Lokapala, Danapati katon kaget.Oran nyana yen adhine mau wis tumindaka adoh nganti kelewat wates, mula Wisrawana banjur nyiagakake kabeh prajurit Lokapala saperlu perang brubuh antarane Alengkadiraja lan Lokapala, Wisrawana wis krasa yen iki wis titi wancine dheweeke lan negarane bakal bedhah, amarga hyang Naradha wis matur menawa Piwalese saka murang tata marang jejere wong tuwa(Mteni Wisrawa) yaiku bakal di wales ukum dening sedulure pribadi yaiku anak resi Wisrawa lan dewi Sukesi.
            Perang mau banjur ora bisa di selaki maneh, Dasamuka banjur dhep dhepan kalawn Danapati.Wisrawana pancen jejering rtau lansatriya kang tuhu sekti mahambara, wis makaping kaping Dasamuka kasil di pateni dening wisrawana, nanging aji pancasonya mau kang ndadekake Dasmuka waluya maneh, Prabu Wisrawana katon suda tenagane, mula kanthi ajian rawarontek kang di ajari dening Wisrawana uga mau katamakake ing jajane Danaraja, ora susah di ambali kaping pindho Wisrawana nemahi palastra.
            Dasamuka kang dhasre saka bocah nduweni watak kang ora lumrahe kya titah sapadhane, malah kejeme kaliwat saka bethara kala kanthi ngguyu lakak lakak nameti kunarpane rakane, Lokapala banjur di dadekake negara telukan lan tumungkul marang Ngalengka, dene kereta  pusaka kyai Puspa uga kabrandhat, di dadekake titihane dasamuka pribadi, nanging Wisrawana ora mati kaya lumrahe wong utama, awit sang Wirawana banjur kaangkat dening dewa dadi dewane kasugihan kanthi jejuluk Bethara Kuwera, amarga ing selawase urip ing Ngarcapada sang Wisrawana ora tau ngrasakne endahaing kadonyan, uripe amung di isi kanthi mretapa lan laku kang suci kamangka Wisrawana uga jejere ratU.
            Sot kang di ucapke dening Gohmuka uga pancen kadaden, nalika kuwi Anoman minangka duta kang kadahwuhan maringake kalpika kanggo dewi Sinta dening Rama reghawa, nanging jejibahan mau konangan dening prajurit kang jaga mula banjur di lapurake marang raden Indrajid, raden Indrajid banjur ngirit para sedulure kayata Trikaya, Trinetra, Trisirah lan liya liyane kanggo nyekel Anoman mau, kanggone anoman metu saka Ngalengka minangka babagan kang gampang banget, nanging dheweke uga pengin weruh kaya ngapa dhapure si Dasamuka, mual Senggana banjur reka reka kena kabandha kanthi panah kyai Nagapasa kagungane Indrajid.
            Bayusiwi banjur kairid lan di kepruki nganggo gada dening para prajurit, Senggana banjur kaiket ing alun alun, Dasamuka lakak lakak ngerti utusan mau iso kacekel dening par putrane

            “Aja mung utusan si reghawa, Rama balane  kethek kuwi bisa kacekel lan katigas janggane dening para putraku”, sesumbare Dasamuka kanthi ngguyu lakak lakak,
            Dening Anoman, Dasamuka banjur kapancal jajane nganti tiba kapidara lan semaput.Dasamuka anggone semaput rada suwe, sakwise bisa sadar lan tangi banjur paring dhawuh supaya mbakar si Anoman mau.Prentah mau kaleksanaake dening para prajurit, kanggone Anoman geni mau krasa adhem ing anggane, sakwise tali mau ucul  Anoman banjur mbkar kabeh kraton lan negara Ngalengka, kabeh tumpes tapis tanpa tilas, kajaba taman Argasoka lan panggonan kang di wenehi janur, panggonan kuwi papane raseksa kang nduweni bebuden kang luhur.
            Mangkono mau, Sot kang di tibakne marang Dasamuka pancen kadadean, ya ing kono Piwalese Gohmuka, senapati Lokapala kang di prejaya dening Dasamuka kanthi wengis.

Tidak ada komentar: